Mundurowi ruszyli szlakiem łomżyńskich Żydów

Tutaj widać następny ślad ich obecności w Łomży - zaczyna opowiadać przy kolejnym budynku Marcin Mikołajczyk, nauczyciel historii w III Liceum Ogólnokształcącym w Łomży. Pedagog wraz ze swoimi uczniami przygotował około dwugodzinną wyprawę dla pracowników ZK w Grądach Woniecko po miejscach związanych z Polakami pochodzenia żydowskiego.

Ruszyli śladami pamięci

Wczoraj siedmiu funkcjonariuszy przysłuchiwało się młodzieży opowiadającej m.in. o dawnych żydowskich kamienicach, nieistniejącej już synagodze czy getcie.
Nastolatkowie skrupulatnie przygotowali prezentacje. Mówili o szczegółach, które jeszcze nie tak dawno nie były znane historykom. Ponadto przy każdym punkcie kilka ciekawostek dorzucał nauczyciel.

Jednak największym zaskoczeniem dla funkcjonariuszy służby więziennej był drugi cmentarz żydowski znajdujący się przy. ul. Wąskiej. Tu jest kilkaset zabytkowych nagrobków.
Idący z tyłu mundurowi rozmawiali między sobą.

- Nie spodziewałem się, że jest, aż tak duży - niemal szeptem mówi jeden znich.- Faktycznie, kawał historii - odpowiada jego kolega.
Wcześniej nie zdawali sobie sprawy, że Łomża jest miastem, którego karty historii zapisywali ludzie różnych kultur.

- Jesteśmy pełni podziwu dla nauczyciela i młodzieży za przygotowanie takiej lekcji - mówi wyraźnie podekscytowany mjr Stefan Szumowicz, zastępca dyrektora Zakładu Karnego w Grądach Woniecko.

Funkcjonariusze uczestniczyli w wycieczce na zaproszenie historyka. Ale służba więzienna już od dawna pojawia się w szkole. Z "trzecim" ma podpisaną umowę o współpracy. Gdy dostali propozycję, postanowili, że nie mogą przegapić takiej okazji.

Na początku był projekt

Przed czterema laty na kółku historycznym zaczął kiełkować pomysł o zainteresowaniu się dziejami Żydów w mieście. Uczniowie Marcina Mikołajczyka krok po kroku rzucali nowe światło na historię narodu, którego już w Łomży nie ma.

W ubiegłym roku po wielu przygotowaniach szkoła wzięła udział w projekcie "Szkoła Dialogu" zorganizowanego przez fundację Forum Dialogu Między Narodami. Ten poświęcony był ludności żydowskiej mieszkającej w Polsce na przestrzeni wieków. Uczniom udało się w nim zająć drugie miejsce.

Ale wysoka lokata nie przyszła młodzieży bez wysiłku. Okupili ją ogromem poświęconego czasu, przewertowaniem kilkuset stron archiwów i długich poszukiwaniach w internecie. Owocem ich pracy był przewodnik po ziemi łomżyńskiej zatytułowany "Śladami Żydów Łomżyńskich". Mówili wtedy, że było ciężko, lecz z całą pewnością warto.

Pasja nauczyciela

Ani sukcesu, ani bakcyla wśród nastolatków do poznawania historii nie byłoby, gdyby nie nauczyciel tego przedmiotu.
- Uważam, że chce nas zarazić tą historią - podkreśla Justyna Zaremba. - Udaje mu się to - dodaje, a na jej twarzy maluje się uśmiech.

Łukasz Prusaczyk zanim coś powie, zwalnia kroku, by historyk go nie usłyszał. Po chwili mówi krótko.

- To pasjonat. On chce żeby w Łomży coś się działo - zauważa.
- Zależy mi na tym, aby młodzież uczyła się tolerancji - przekonuje Mikołajczyk. - Kiedyś w tym mieście stykały się różne kultury i żyły w zgodzie. Muszą to wiedzieć - przekonuje i wraca do opowiadania o historii.