Poradnik kryzysowy. Co robić jak Cię zwolnią

Ważne jednak, żeby wszelkie zmiany były przeprowadzane zgodnie z przepisami - przestrzega Jan Matulewicz z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Białymstoku.

Aby obniżyć pensję, szef nie musi się spotykać z każdym pracownikiem z osobna. Wystarczy, że zgodę na to da związek zawodowy lub przedstawiciele pracowników. Natomiast na zmniejszenie etatu każdy musi wydać zgodę osobiście, chyba że pracodawca zdecyduje się po prostu na wręczenie wypowiedzenia zmieniającego.

Przepisów trzeba pilnować, gdy szef zdecyduje się na zwolnienie pracownika. Jeśli zwolnienie jest z przyczyn zakładu pracy, nie ma znaczenia, czy przyjmiemy wypowiedzenie, czy zdecydujemy się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. W obu przypadkach będzie przysługiwał nam zasiłek. Pamiętajmy jednak, że pracodawca musi trzymać się wymaganych okresów wypowiedzenia oraz przestrzegać przepisów chroniących pracownika przed wypowiedzeniem.

Uwaga - nie można zwolnić pracownika, jeśli brakuje mu tylko czterech lat do emerytury, jeśli jest na urlopie czy zwolnieniu. Kobietę w ciąży można zwolnić tylko w przypadku likwidacji całego zakładu.

- Świadczenie przedemerytalne przysługują po spełnieniu warunków co do wieku i stażu, czyli okresów składkowych i nieskładkowych - tłumaczy Anna Krysiewicz, rzeczniczka prasowa ZUS w Białymstoku. - Ważne są też przyczyny rozwiązania stosunku pracy.

Pomimo że nie ma już przepisów o wcześniejszych emeryturach, to o to świadczenie można się jeszcze ubiegać. - Prawo takie przysługuje kobietom po ukończeniu 60 lat i mężczyznom po 65. roku życia - mówi Krysiewicz. - Warunkiem nabycia prawa do tej emerytury jest posiadanie na 1 stycznia 1999 r. 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Dodatkowo wymagany jest odpowiedni okres składkowy. W przypadku kobiet wynosi on dwadzieścia lat, a w przypadku mężczyzn 25 lat.

Przede wszystkim warto zarejestrować się w urzędzie pracy - tylko wtedy otzrymamy zasiłek. Aby go otrzymać, należy spełnić warunki:
* mieć przepracowane min. 365 dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy od dnia zarejestrowania się w urzędzie pracy jako bezrobotny,
* w tym czasie bezrobotny musiał otrzymywać wynagrodzenie w wysokości min. 1276 zł brutto (nawet jeśli angaż był na niepełny etat),
* musiały być odprowadzane składki na Fundusz Pracy.

Zasiłek wypłacany jest przez sześć lub 12 miesięcy. O jego wysokości decyduje staż pracy bezrobotnego. Gdy przepracował od pięciu do 20 lat, otrzymuje podstawową kwotę (551,80 zł brutto). Jeśli staż pracy wynosi do pięciu lat, to otrzymuje 80 proc. tej kwoty.

Jeśli staż pracy jest wyższy niż dwadzieścia lat, to bezrobotny będzie otrzymywał 120 proc. podstawowej kwoty. Bezrobotny otrzymują też ubezpieczenie zdrowotne. Wyjątkiem są osoby pobierające rentę rodzinną i rolnicy ubezpieczeni w KRUS.