Posłowie zdecydowali. 12. lipca Dniem Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej

Prace nad ustawą, której współautorem był Jarosław Zieliński z PiS, nie wzbudziły kontrowersji w największych partiach - PO i PiS. Doszło do niespotykanej wręcz sytuacji, gdy przed obliczem całego Sejmu poseł tego pierwszego ugrupowania - Jerzy Fedorowicz z Krakowa podziękował Zielińskiemu za pomysł oraz jego przeprowadzenie. W rozmowie z nami Zieliński chwalił z kolei Fedorowicza.

Z porozumienia ponad podziałami wyłamało się tylko SLD. Podczas debaty jego przedstawiciel - Marek Domaracki zapowiedział nawet, że Sojusz zagłosuje "przeciw". Poszło o preambułę do ustawy. Mowa tam o bohaterach podziemia, którzy "nie pogodzili się z nową sowiecką okupacją".

- To sformułowanie jest dla nas nie do przyjęcia - tłumaczy Eugeniusz Czykwin, poseł z woj. podlaskiego. - Polska miała ograniczoną suwerenność, ale nie była to okupacja.

Ostatecznie 30 posłów SLD wstrzymało się od głosu. Podobnie jak 9 niezrzeszonych, w tym Anna Grodzka i Wanda Nowicka. "Za" było 381 osób.

Pomysłodawcy ustawy mają nadzieję, że wiedza na temat obławy stanie się w kraju powszechna i zwiększy się nacisk na rządzących, by dążyli do wyjaśnienie wszelkich okoliczności tej zbrodni.

Prowadzący śledztwo w sprawie obławy białostocki IPN zlecił analizę archiwalnych zdjęć lotniczych i satelitarnych Suwalszczyzny oraz przygranicznych terenów Białorusi. Pracownicy warszawskiego Instytutu Geodezji i Kartografii wskazali na miejsca, gdzie mogą znajdować się masowe groby około 600 mieszkańców Suwalszczyzny wywiezionych przez NKWD w lipcu 1945 r. w nieznanym kierunku, po których wszelki ślad zaginął. Jest tam naruszona struktura gleby, pojawia się odmienna roślinność.

Jako jedno z najbardziej prawdopodobnych miejsc egzekucji przyjmuje się białoruską miejscowość Kalety. O niej mówił niezależny rosyjski historyk Nikita Pietrow.