Zakupy za granicą. Porady eksperta

Czy konsument ma takie same prawa w każdym kraju?

- Nie, uprawnienia konsumenckie w poszczególnych krajach różnią się. Unia Europejska dąży do jak największej harmonizacji prawa konsumenckiego, ale unijne przepisy pozostawiają jeszcze w wielu kwestiach swobodę państwom członkowskim - dlatego też regulacje krajowe różnią się między sobą. Dotyczy to m.in. kwestii odpowiedzialności za jakość towaru (zarówno rękojmi, jak i gwarancji).

Ujednolicono natomiast w znacznym stopniu zasady sprzedaży dokonywanej poza lokalem i na odległość, więc np. w całej UE obowiązuje 14-dniowy termin na odstąpienie od tego typu umów.

Należy przy tym mieć na uwadze, że inne zasady - w porównaniu z Europą - obowiązują w prawie konsumenckim USA. Ponadto kraj ten składa się z ponad 50 stanów, które mają różne przepisy prawa cywilnego, a w konsekwencji uprawnienia konsumenta mogą się tam znacznie różnić w zależności od tego, gdzie zamieszkuje i dokonuje zakupów.

Co to są transakcje ponadgraniczne? Kiedy dochodzi do takiej transakcji?

- Z takimi transakcjami mamy do czynienia, gdy robimy zakupu towarów lub usług poza obszarem własnego państwa. Chodzi nie tylko o tradycyjną sprzedaż towarów, lecz także np. zakupy w internecie albo z katalogu wysyłkowego, zaciągnięcie za granicą kredytu konsumenckiego, wykupienie ubezpieczenia, otwarcie konta w banku, zamówienie usługi itp.

Zawarcie umowy poza granicami własnego państwa albo u zagranicznego przedsiębiorcy nie oznacza, że traci się uprawnienia konsumenckie. Jednak z powodu odległości, braku znajomości miejscowych przepisów (o ile nie są one ujednolicone na poziomie europejskim) i bariery językowej, nierzadko trudno wyegzekwować uprawnienia z tytułu wady towaru, skorzystać z prawa odstąpienia od umowy czy dochodzić odszkodowania za źle wykonanie usługi.

Gdzie można uzyskać pomoc w przypadku problemów z reklamacją towaru kupionego za granicą?

- Konsumenci mający problem z dochodzeniem swoich roszczeń transgranicznych mogą korzystać z usług Europejskiego Centrum Konsumenckiego. Działają one we wszystkich państwach członkowskich UE, a ponadto w Norwegii i Islandii. Polski konsument może skorzystać z ich pośrednictwa w razie sporu z zagranicznym sprzedawcą. Może zgłosić się zarówno do polskiego ECK, jak i jego odpowiednika w danym państwie członkowskim UE. Głównym zadaniem centrum jest szerzenie wiedzy o europejskim rynku wewnętrznym oraz pomoc prawna i organizacyjna dotycząca sporów ponadgranicznych. Konsumenci, którzy mają problem z zakupem zrobionym w innym kraju, mogą liczyć na pomoc polskiego odpowiednika centrum w sieci działającej na terenie całej UE. Jeśli skarga konsumencka nie zostanie pozytywnie rozwiązana przez zagranicznego przedsiębiorcę, centrum też będzie pomagać, wykorzystując polubowne drogi rozwiązywania sporów.

Informacje na temat sposobu rozwiązywania konsumenckich sporów transgranicznych można znaleźć na stronie internetowej www.konsument.gov.pl.