Emerytura po mężu - przydatne informacje

Emerytura po mężu

Według aktualnych przepisów prawa świadczenie emerytalne przysługuje kobiecie, która ukończyła 60. rok życia i mężczyźnie, który skończył 65 lat. Jednak warunkiem otrzymania minimalnej emerytury jest udokumentowanie odpowiedniego stażu pracy, który dla kobiet wynosi 20 lat, a dla mężczyzn 25 lat. Emerytura jest więc świadczeniem, które przysługuje indywidualnie każdej osobie spełniającej powyższe wymagania. Co więcej, świadczenie emerytalne wygasa wraz ze śmiercią uprawnionej osoby. Nie jest zatem możliwe „przepisanie” świadczenia emerytalnego na żyjącego męża lub żonę. Więcej informacji ze świata finansów znajdziemy na stronie internetowej everlike.pl.

Istnieje jednak możliwość starania się o rentę rodzinną na podstawie świadczenia emerytalnego zmarłego męża. Renta rodzinna nie jest przyznawana z urzędu. Aby ją otrzymać, należy złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stosowny wniosek i dostarczyć niezbędną dokumentację. Jakie to dokumenty?

Wniosek i dokumenty niezbędne do otrzymania renty rodzinnej

Tak jak wspomnieliśmy, aby kobieta mogła otrzymać rentę po zmarłym małżonku, należy złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek ZUS-Rp2 możemy złożyć osobiście w oddziale ZUS, listownie (najlepszym rozwiązaniem jest list polecony), a także za pomocą platformy internetowej e-ZUS. Do wniosku należy również dołączyć następujące dokumenty:

• Dowód osobisty wnioskującej osoby lub inny dokument, dzięki któremu potwierdzimy datę urodzenia wnioskodawcy,
• Akt zgonu męża, który potwierdzi zarówno datę urodzenia i datę jego śmierci,
• Odpis aktu małżeństwa – w przypadku wdowy,
• Dokument potwierdzający przysługujące prawo do alimentów po byłym mężu,
• Jeżeli renta ma być wypłacana żonie z tytułu niezdolności do pracy, konieczne jest zaświadczenie od lekarza o stanie zdrowia ubiegającej się o świadczenie wdowy lub wdowca,
• Oświadczenie wnioskodawcy o braku uzyskiwania dochodów z pracy zarobkowej lub prowadzenia działalności gospodarczej (pozarolniczej).

Po dostarczeniu koniecznych dokumentów osoba ubiegająca się o rentę rodzinną musi poczekać na zapoznanie się z dokumentacją i decyzję ZUS.

Kto może ubiegać się o przyznanie renty rodzinnej

Choć tytuł naszego artykułu odnosi się do emerytury po zmarłym mężu, to rentę rodzinną może również otrzymać mąż po zmarłej żonie, jeżeli oczywiście spełnia wszystkie wymienione kryteria. Kto jeszcze może ubiegać się o rentę rodzinną? O rentę rodzinną może starać się również była żona zmarłego. W tym przypadku konieczne jest posiadanie prawa do alimentów ustalonych prawomocnym wyrokiem sądu lub ugodą sądową.

Do renty rodzinnej prawo ma również rozwiedziona kobieta (tylko) lub będąca w separacji, musi jednak udowodnić, że otrzymywała od byłego męża alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzioną lub będącą w separacji parą.

Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać świadczenie rodzinne? O świadczenie rodzinne może wnioskować osoba, która w chwili śmierci męża/żony miała z nim/z nią wspólność majątkową, a ponadto:

• w chwili śmierci małżonka skończyła 50. rok życia lub była niezdolna do pracy,
• sprawuje opiekę nad co najmniej jednym z dzieci, rodzeństwem lub wnukami uprawnionymi do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku. Dzieci te nie mogą mieć skończone 16 lat, chyba że kontynuują edukację w szkole, wówczas do 18 roku życia,
• opiekuje się dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy lub całkowicie niezdolnym do pracy i samodzielnej egzystencji, które jest uprawnione do renty rodzinnej,
• ukończyła 50. rok życia lub stała się niezdolna do pracy nie później niż po 5 latach już po zgonie współmałżonka albo od zaprzestania wychowywania dzieci.

Ponadto do renty rodzinnej ma także prawo osoba, która nie spełnia wyżej wymienionych kryteriów, ale nie ma źródła utrzymania, jednak świadczenie takie otrzymywane jest przez jeden rok. Okres ten może być wydłużony do dwóch lat, jeśli osoba ubiegająca się o nie uczestniczy w zorganizowanym kursie lub szkoleniu pozwalającej na zdobyciu kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej.

Jak możemy zauważyć, o rentę rodzinną mogą ubiegać się nie tylko żony czy mężowie, ale także byłe żony lub dzieci. Jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniosek uzna za zasadny, wyda pozytywną decyzję o przyznaniu świadczenia rodzinnego. Jeżeli wnioskodawca według ZUS-u nie spełnia warunków otrzymania świadczenia rodzinnego, decyzja będzie odmowna. Od negatywnej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje odwołanie w ciągu 14 dni od daty otrzymania pisma odmownego. Jakiej wysokości świadczenia może spodziewać się żona i inne wnioskujące osoby?

Wysokość renty rodzinnej

Wysokość renty rodzinnej nie odzwierciedla wysokości świadczenia emerytalnego zmarłej osoby. Jej wysokość uzależniona jest od liczby osób, które pobierają owo świadczenie. Aktualnie kwota świadczenia naliczana jest w następujący sposób:

• 85 procent świadczenia emerytalnego zmarłego w przypadku, gdy rentę rodzinną otrzymuje jedna osoba,
• 90 procent świadczenia emerytalnego zmarłego w momencie, gdy rentę rodzinną otrzymują dwie osoby,
• 95 procent świadczenia emerytalnego zmarłego w przypadku, gdy rentę rodzinną otrzymują trzy osoby lub więcej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych oblicza zatem kwotę należną każdej osobie i rozdziela pomiędzy nie w równych częściach. Jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest tylko jedna osoba, np. żona, automatycznie pozbywa się ona prawa do własnego świadczenia emerytalnego. Ważną informacją jest również ta dotycząca minimalnej kwoty świadczenia rodzinnego. Nikt komu przysługuje renta rodzinna, nie otrzyma kwoty niższej niż 1 100 złotych brutto. Niestety kwota ta jest tak niska, że często osoby starsze muszą rozważyć skorzystanie z pożyczek dla emerytów.

Emerytura po mężu – podsumowanie

Z artykułu dowiedzieliśmy się, że nie można otrzymać emerytury po zmarłym małżonku. Jest to potoczne sformułowanie dotyczące świadczenia rodzinnego, które przysługuje żonie zmarłego. Do świadczenia uprawnione są również inne osoby, stąd wysokość takiego świadczenia może maleć wraz ze wzrostem liczby uprawnionych do niego osób.

Niemniej jednak bardzo często dochodzi do sytuacji, w której to wdowa jest jedyną uprawnioną osobą do otrzymania świadczenia. Jeżeli jej świadczenie emerytalne było na niskim poziomie, otrzymanie 85 procent naliczonych z emerytury męża, może znacząco wpłynąć na poprawę jakości życia emerytki. Osoby starsze, które nie mają już szans na dodatkowy dochód, najdotkliwiej odczuwają skutki inflacji.