Kożany. Święto Podwyższenia Krzyża Pańskiego na Podlasiu, jedno z 12. Wielkich Świąt w cerkwi [ZDJĘCIA]

W Tradycji Cerkwi Prawosławnej Krzyż zajmuje szczególne miejsce. Jest symbolem zwycięstwa nad śmiercią. Kult krzyża wypływa z nauki o zbawieniu. Kalendarz liturgiczny poświęca kilka dni na oddawanie szczególnej czci Św. Krzyżowi, ale dwa dni są ważniejsze

• Święto Podwyższenia Krzyża Pańskiego
• Niedziela Adoracji Krzyża Świętego

Każdego piątku i w trakcie Wielkiego Tygodnia podczas nabożeństw czytane są kanony, poświęcone Krzyżowi Chrystusa.

W Cerkwi został zachowany wczesnochrześcijański zwyczaj czynienia znaku krzyża podczas nabożeństw i w modlitwie indywidualnej. Człowiek wierzący czyni na sobie znak krzyża, w różnych okolicznościach. Duchowny błogosławiąc osobę czyni znak Krzyża z wezwaniem imienia Bożego. Poświęcenie wody, wszystkie sakramenty sprawowane są z pomocą Krzyża.

Prawosławni używają do żegnania się trzech złożonych z sobą palców (kciuk, wskazujący i środkowy) co symbolizuje Trójcę Świętą. Dwa pozostałe palce odnoszą się do dwojakiej natury Boga.

Krzyż jako synonim ukrzyżowania – śmierci dominował w I-II wieku, w IV wieku powstaje kult Krzyża Chrystusowego i o Krzyżu wyrażają się jak o świętości, która posiada szczególną moc. Na taką zmianę wpływ miało odnalezienie w 326 roku Życiodajnego Krzyża Chrystusa.

Cesarz Konstantyn Wielki zapragnął odnaleźć krzyż, który niósł na Golgotę Chrystus. Do Jerozolimy na poszukiwania wyruszyła jego matka - cesarzowa Helena. Po początkowych niepowodzeniach odnajduje ona starca o imieniu Juda, który zdradza jej, że krzyż znajduje się pod świątynią pogańskiej bogini Wenus. Po zburzeniu budowli odnaleziono trzy krzyże. Trudno było jednak wskazać ten właściwy.

Obecny podczas poszukiwań Patriarcha Jerozolimy, Makary, zatrzymał przechodzący w pobliżu kondukt pogrzebowy. Duchowny zaczął kolejno dotykać umarłego krzyżami. Gdy powtórzył czynność ostatnim krzyżem umarły ożył. Patriarcha stanął na podwyższonym miejscu i podniósł Życiodajny Krzyż do góry aby wszyscy, którzy przychodzą na Golgotę mogli zobaczyć i oddać mu cześć. Po tym zdarzeniu cesarz Konstantyn rozpoczął budowę wielu świątyń obok Golgoty i groty grobu Jezusa. Na pamiątkę tego wydarzenia obchodzimy dzisiaj święto. Cesarz Konstanty i cesarzowa Helena zostali z kolei włączeni do grona świętych cerkwi prawosławnej.

Na Podlasiu znajduje się kilka świątyń p.w. Podwyższenie Krzyża Pańskiego

• Narew
• Fasty
• Andryjanki
• Kuźnica
• Werstok
• Jałówka
• Folwarki Tylwickie (Piatienka)

Oczywiście "Wozdwiżenije" jako jedno z Wielkich Świąt jest uroczyście celebrowane w wielu cerkwiach.

Zobacz zdjęcia ze Świętej Liturgii w cerkwi Podwyższenie Krzyża Pańskiego w Kożanach (proboszcz o.Jan Kojło). W dalszej części galerii zobacz jak świętowano w Orli i Bielsku Podlaskim w kaplicy Świętego Sawy oraz jak wyglądają podlaskie świątynie p.w. Podwyższenie Krzyża Pańskiego.