Mija 20 lat od wstąpienia Polski w UE. Ile pieniędzy trafiło w tym czasie na rolnictwo i wieś?

Od maja 2004 r. do lutego 2024 r., Polska otrzymała z UE transfery finansowe przekraczające 243 mld euro, z czego 78 mld euro przeznaczono na wsparcie wsi i rolnictwa. W tym 50 mld euro stanowiły dopłaty bezpośrednie, 26 mld euro posłużyło finansowaniu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), a 1,8 mld euro przeznaczono na interwencje rynkowe.

Środki ze Wspólnej Polityki Rolnej, łącznie z pozostałymi funduszami UE i dofinansowaniem krajowym, wpłynęły na wzrost konkurencyjności rolnictwa, dochodów rolniczych i poprawę jakości życia na wsi - podkreślił Jerzy Plewa, ekspert Team Europe Direct (grupa ekspercka utworzona przy Przedstawicielstwie KE w Polsce), a wcześniej Dyrektor Generalny w Komisji Europejskiej, (Dyrekcja ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich).

Jerzy Plewa przypomina, że zanim Polska wstąpiła do UE, dość powszechne były mity o zacofaniu polskiego rolnictwa w stosunku do innych krajów UE, ale także w porównaniu do naszych sąsiadów z Czech, czy Słowacji. Wielu ekspertów było przekonanych, że polskie rolnictwo w UE sobie nie poradzi, a zachodnie produkty rolno-spożywcze zaleją polski rynek, wypierając krajową żywność.

Do takiej sytuacji nie doszło, na co wpłynął postęp w polskim sektorze rolno-spożywczym, szczególnie w pierwszych latach naszego członkostwa w UE, twierdzi Plewa. Zaznacza, że obecnie Polska ma jeden z najnowocześniejszych sektorów przetwórstwa w Europie, co przełożyło się na atrakcyjność polskich produktów.

Wartość eksportu polskiego sektora rolno-spożywczego w 2023 roku osiągnęła 51,8 mld euro, co stanowi ponad 11-krotny wzrost w porównaniu do okresu przed akcesją. Polska jest liderem w produkcji i eksporcie wielu produktów rolnych, w tym drobiu, owoców, warzyw, buraków cukrowych, zbóż i mleka. Eksport mięsa drobiowego, wołowiny, produktów mleczarskich oraz zbóż świadczy o silnym powiązaniu polskiego rolnictwa z rynkami zewnętrznymi.

Dodatnie saldo handlowe przekroczyło 18,6 mld euro i jest czterokrotnie wyższe niż cały eksport rolno-spożywczy przed członkostwem - zauważył ekspert.

Według Plewy, rozwój eksportu żywności był możliwy m.in. dzięki modernizacji gospodarstw rolnych i unowocześnieniu przetwórstwa rolno-spożywczego przy wykorzystaniu środków unijnych. W wielu branżach produkcji, jak np. drobiu, owoców (w tym przede wszystkim jabłek) i warzyw, buraków cukrowych, zbóż i mleka, Polska należy do ścisłej czołówki europejskiej.

Z produkcją drobiu, przekraczającą 3 mln ton rocznie, Polska jest największym producentem i drugim w Europie oraz czwartym na świecie eksporterem. Polska eksportuje ponad 80 proc. krajowej wołowiny i 53 proc. mięsa drobiowego, ponad 30 proc. produktów mleczarskich. W 2023 roku wyeksportowaliśmy ponad 13 mln ton zbóż - wylicza rozmówca PAP.

„Te spektakularne sukcesy eksportowe świadczą o wysokim powiązaniu polskiego rolnictwa z rynkami zewnętrznymi i o korzyściach, jakie czerpie polski sektor rolno-spożywczy, funkcjonując w jednolitym rynku” - ocenia Plewa.

Plewa zwraca uwagę na wyzwania, jakie stoją przed polskim rolnictwem, w tym zmiany klimatyczne i konieczność dalszej modernizacji. Strategia „Od pola do stołu” wymaga inwestycji w technologie przyjazne środowisku. Mimo to, bilans 20 lat obecności Polski w UE jest korzystny dla sektora rolnego, który zanotował imponujący postęp i stał się ważnym graczem na rynku rolno-żywnościowym.

Zdaniem Plewy, przyszłość polskiego rolnictwa zależy od skutecznego przestawienia na zrównoważony rozwój, z uwzględnieniem redukcji emisji gazów cieplarnianych i ograniczenia zużycia chemii rolniczej. Kluczowe będą inwestycje w nowe technologie i praktyki rolnicze, takie jak rolnictwo precyzyjne i ekologiczne, co zwiększy konkurencyjność i zrównoważony rozwój polskiego sektora rolnego w perspektywie długoterminowej.

Zauważył, że w ciągu ostatnich dwóch dekad polskie rolnictwo zanotowało imponujący postęp, a jego rola w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego i w gospodarce kraju jest istotna.

„Polskie rolnictwo zyskało na znaczeniu po rozszerzeniu UE do 27 krajów, stając się ważnym graczem na rynku rolno-żywnościowym. Rozwój handlu rolno-spożywczego stanowi jeden z kluczowych elementów polskiego sukcesu gospodarczego w obszarze rolnictwa, odzwierciedlając korzyści z integracji Polski z europejskimi strukturami rolnymi” - podkreślił.

Jego zdaniem, przyszłość rolnictwa i sektora rolno-spożywczego w Polsce w średniej i dłuższej perspektywie w największym stopniu zależeć będzie od tego, czy i jak poradzi sobie z wyzwaniami dotyczącymi środowiska naturalnego i klimatu, czyli od skutecznego przestawienia się na tory zrównoważonego rozwoju.

Inwestycje w nowe technologie i praktyki rolnicze, takie jak rolnictwo precyzyjne, ekologiczne, węglowe i biologiczna ochrona upraw, będą miały decydujące znaczenie dla zwiększenia konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju polskiego rolnictwa w długoterminowej perspektywie - podsumował ekspert Team Europe Direct.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal Strefa Agro codziennie. Obserwuj Strefę Agro!