Otworzyć się na inność

Ludzie wędrują między kontynentami, poznając zwyczaje innych i dzieląc się swoimi. Pizza, kebab, hamburger, hot dog stały się ulubionymi daniami młodzieży Nowego Jorku, Pekinu i Białegostoku. W sklepach można kupić produkty z całego świata. Polacy wyjeżdżają do pracy w Londynie. Straż graniczna pod Sejnami zatrzymuje nielegalnych uchodźców ze Sri Lanki. Świat stał się całością powiązaną niezliczonymi więzami gospodarczych, społecznych, politycznych zależności.

Nie możemy już powiedzieć, że nie obchodzi nas coś, co dzieje się daleko. Łatwo może okazać się, że ma to wpływ na nasze codzienne życie. Wypadek na platformie wydobywczej w Zatoce Meksykańskiej wpływa na ceny benzyny na stacji w Sokółce. Susza w Ameryce Południowej może mieć wpływ na wzrost cen wołowiny na Podlasiu. Współczesna rzeczywistość, w której na losy jednostek i społeczności mają wpływ zjawiska, decyzje podejmowane przez ludzi mieszkających w odległych zakątkach globu, wymaga zmian także w zakresie edukacji.

W szkołach, prócz mówienia o zjawiskach lokalnych, krajowych, czy nawet procesach dotyczących kontynentu, warto prowadzić edukację globalną. Jej celem jest pokazanie, co i dlaczego warto robić, aby świat stał się lepszym miejscem do życia dla jak największej liczby ludzi.

Szczególna odpowiedzialność spoczywa tu na mieszkańcach krajów bogatszych. Należy do nich także Polska. Według wskaźników ekonomicznych Polska należy do 20 krajów świata o największej gospodarce. Ponad miliard ludzi na świecie może tylko marzyć o warunkach życia, jakie są udziałem przeciętnego Polaka. Treścią zajęć edukacji globalnej są np. przyczyny i konsekwencje ocieplania się klimatu, ubóstwa, konfliktów lokalnych i międzynarodowych, nierówności ekonomicznych, konfliktów międzykulturowych. Na zajęciach edukacji globalnej warto pokazywać, jaki wpływ codzienne działania, np. wybory konsumenckie Polaków, mają na życie ludzi z odległych krajów.

Decydując się na kupno produktów opatrzonych znakiem sprawiedliwego handlu przyczyniamy się do poprawy losu rolników w krajach rozwijających się.
Edukacja globalna to - prócz przekazywania wiedzy - także kształtowanie wartości i postaw: tolerancji, szacunku do odmienności, doceniania różnorodności, otwartości na ludzi i idee. We współczesnym świecie społeczeństwa, które izolują się od innych zamykają sobie drogę do rozwoju cywilizacyjnego.

Kolejnym wymiarem edukacji globalnej jest kształcenie umiejętności użytecznych dla funkcjonowania we współczesnej rzeczywistości. Warto, aby młodzi ludzie potrafili analizować i oceniać komunikaty medialne informujące o odległych wydarzeniach, aby potrafili formułować własne zdanie o życiu ludzi innych narodowości.

Warto także uczyć komunikowania się z ludźmi należącymi do różnych kultur, współpracy z nimi, pokojowego współistnienia. W takich przecież społecznościach już teraz funkcjonują młodzi Polacy wyjeżdżający za granicę. Także ci, którzy uczą się i pracują w kraju coraz częściej mają do czynienia z przybyszami. Promowanie tzw. "adopcji serca" to przykłady działań bezpośrednio skierowanych do potrzebujących na innych kontynentach. Zachęcanie do oszczędzania energii czy wody to działania, które poprzez swój wpływ na stan środowiska naturalnego, pośrednio mają związek z sytuacją rolników np. w Afryce.

W ciągu ostatnich lat zauważalny jest wzrost zainteresowania edukacją globalną w Polsce. Istotny wpływ na upowszechnienie jej treści ma działalność wielu organizacji pozarządowych np. Polskiej Akcji Humanitarnej, Centrum Edukacji Obywatelskiej. Treści edukacji globalnej zostały wpisane do nowej podstawy programowej. O zależnościach pomiędzy życiem Polaków, a mieszkańców innych kontynentów oraz ich konsekwencjach można dyskutować na lekcjach wiedzy o społeczeństwie, historii, geografii czy języka polskiego.