Premier z naszego gimnazjum

Nauka i praca

Jan Kucharzewski, bo o nim mowa, urodził się 27 maja 1876 roku w Wysokiem Mazowieckiem jako syn Stefana, inżyniera, i Anny z Rączkowskich. W latach 1886-1894 uczęszczał do gimnazjum gubernialnego w Łomży, które ukończył ze złotym medalem. Cztery lata później ukończył Wydział Prawny Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie ekonomię polityczną i socjologię w Berlinie.

Jego pierwszą pracą było zatrudnienie w Prokuratorii Skarbu Królestwa Polskiego. Kucharzewski był jednocześnie nauczycielem wykładającym ekonomię polityczną w szkołach średnich, Wyższych Kursach Handlowych i Wyższych Kursach Naukowych. Jako 30-letni mężczyzna rozpoczął aktywną działalność polityczną. Od tej pory działalność polityczna i publicystyczna zdeterminowały jego całe życie.

Działalność polityczna

Od roku 1905 współpracował z Ligą Narodową, a następnie Stronnictwem Narodowo-Demokratycznym. Jednakże po trzech latach wystąpił przeciwko Romanowi Dmowskiemu jako przeciwnik jego polityki i idei panslawizmu. W 1912 roku był kontrkandydatem Dmowskiego w wyborach do IV Dumy
Państwowej, w których obaj przegrali. Kucharzewski na kilka lat usunął się z polityki, a powrócił do niej po pięciu latach. W 1917 roku rozpoczął pracę w Departamencie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, a następnie został referendarzem i zastępcą szefa Gabinetu Cywilnego Rady Regencyjnej.

W listopadzie tego roku Rada Regencyjna powierzyła mu stworzenie rządu.

Jako premier postawił sobie jako główny cel zorganizowanie silnej armii polskiej u boku Niemiec na froncie wschodnim oraz dążył do tego, aby rząd rady uczestniczył w rokowaniach niemiecko-rosyjskich w Brześciu. Gdy Niemcy nie wyrazili na to zgody, po zawarciu pokoju brzeskiego podał swój rząd do dymisji. Rada Regencyjna nie zrezygnowała jednak z jego umiejętności. W październiku 1918 r. po raz drugi został mianowany premierem. Kucharzewski kontrasygnował manifest Rady Regencyjnej o zjednoczeniu wszystkich ziem polskich, ale zrezygnował z misji tworzenia nowego rządu. Po odzyskaniu niepodległości nie zajmował już ważniejszych stanowisk. Był członkiem komisji archiwalnej i oszczędnościowej przy Prezydium Rady Ministrów, rady naukowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a od 1925 r. członkiem Sądu Rozjemczego w Hadze.

Praca naukowa

W czasie I wojny światowej, w latach 1914-1917, Kucharzewski przebywał w Szwajcarii. Nie chcąc angażować się po żadnej ze stron polskiej emigracji politycznej poświęcił się działalności publicystycznej na rzecz niepodległego państwa polskiego. W swoich broszurach i artykułach starał się przekonywać opinię publiczną, że pokój w Europie będzie możliwy tylko wtedy, gdy Polska będzie państwem niepodległym. Nie poprzestawał jednak tylko na słowie pisanym. Organizował także obchody narodowe, w czasie których wygłaszał wiele przemówień w języku francuskim, dotyczących sprawy polskiej.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej Kucharzewski ponownie wyjechał do Szwajcarii. Tym razem skupił się na działalności propagandowej. Wyjaśniał i uzasadniał politykę prowadzoną przez Józefa Piłsudskiego. Po powrocie do Polski w 1921 r. wydał książkę pt. "Polska wobec świata". W pracy tej Kucharzewski wskazywał, że największym niebezpieczeństwem dla Polski jest istnienie Rosji Radzieckiej. Dlatego też był zwolennikiem silnej federacji środkowowschodnioeuropejskiej. Jego drugą, ważną książką było kilkutomowe dzieło zatytułowane "Od białego caratu do czerwonego". Opisywał w niej historię wewnętrzną Rosji za panowania carów Mikołaja I, Aleksandra II i Aleksandra III, szczególną uwagę zwracając na ruch rewolucyjny.

Emigracja za ocean

Po wybuchu II wojny światowej pierwsze miesiące spędził w okupowanym kraju. W kwietniu 1940 r. udał się do Stanów Zjednoczonych. Kucharzewski był jednym z założycieli Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce, którego został prezesem w 1942 roku. Jan Kucharzewski po zakończeniu wojny nie powrócił do Polski. Zmarł w Nowym Jorku 4 lipca 1952 roku i tam został pochowany.