Spis treści
Dlaczego nieobecność w szkole trzeba usprawiedliwiać?
Obecność lub nieobecność ucznia w szkole nie jest indywidualną sprawą dziecka i jego rodziców. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każde dziecko, które ukończyło 7 lat, aż do pełnoletności objęte jest obowiązkiem szkolnym. To oznacza, że uczeń musi chodzić do szkoły (bądź realizować obowiązek szkolny w ramach edukacji domowej), a odpowiedzialni za dopilnowanie tego obowiązku są rodzice lub opiekunowie prawni dziecka.
Nieobecność w szkole, która nie została usprawiedliwiona, zostanie odpowiednio odnotowana w dzienniku. Nieusprawiedliwione godziny lekcyjne to przede wszystkim obniżona ocena z zachowania. Jeśli szkoła uzna, że liczba nieobecności jest niepokojąca, z pewnością poprosi rodziców o wyjaśnienia. Lekceważenie obowiązku szkolnego dziecka może mieć natomiast skutki prawne. Uczniem-wagarowiczem zainteresuje się kurator, a na rodziców może zostać nałożona grzywna.
Dlatego warto zadbać o regularne usprawiedliwianie ewentualnych nieobecności ucznia na lekcjach. I jeszcze jedno – uczeń, który ma nieobecności na ponad 50 proc. lekcji (nawet te usprawiedliwione), może nie otrzymać promocji do następnej klasy. Dlatego, jeśli dziecko często choruje i stan zdrowia wymaga pozostawienia ucznia w domu – tym bardziej zadbajmy o komunikację ze szkołą. Dla pewności warto też przedstawić placówce odpowiednie zaświadczenia lekarskie.
Kto może usprawiedliwić nieobecność ucznia w szkole?
W polskim systemie szkolnictwa usprawiedliwienie nieobecności ucznia na lekcjach może być dokonane przez jego rodziców lub opiekunów prawnych, a także przez samego ucznia, jeśli jest pełnoletni. Zgodnie z przepisami prawa oświatowego, każda szkoła indywidualnie ustala sposób usprawiedliwiania nieobecności ucznia. Zapisy muszą się znaleźć w statucie szkoły. Dotyczą one zazwyczaj szczegółowych zasad usprawiedliwiania nieobecności: formy usprawiedliwienia, terminu, w jakim powinno ono zostać dostarczone do szkoły.
Co ważne - nie istnieje przepis, zgodnie z którym szkoła mogłaby się domagać usprawiedliwienia nieobecności ucznia od lekarza. To rodzic lub opiekun prawny odpowiada za dziecko, również on wnioskuje o usprawiedliwienie nieobecności ucznia w szkole. Zatem rodzic lub opiekun może usprawiedliwić nieobecność, ale zgodnie z warunkami zapisanymi w szkolnym statucie.
Usprawiedliwienie powinno zostać przekazane do szkoły – zazwyczaj przez pisemne oświadczenie, zawierające uzasadnienie nieobecności oraz okoliczności, które ją spowodowały. W zależności od szkoły mogą być przyjmowane także usprawiedliwienia przesłane drogą elektroniczną – przez e-dziennik albo drogą telefoniczną. W niektórych placówkach nadal usprawiedliwienia rodzice wpisują w „zeszycie do korespondencji” – czyli odpowiedniku dzienniczka ucznia.
Jak napisać usprawiedliwienie nieobecności?
Większość szkół w regulaminie ma zapis o konieczności podania powodu nieobecności ucznia. Nie chodzi tu o szczegółowe informacje zawierające np. dane wrażliwe, ale proste wyjaśnienie, uwiarygadniające powód nieobecności i wniosek o jej usprawiedliwienie.
Co ważne - jak podkreśla Urząd Ochrony Danych Osobowych - podanie takich informacji nie jest dla rodziców lub opiekunów dziecka obowiązkowe. Szkoła nie ma podstaw prawnych, aby żądać takich informacji. Zatem to od rodziców zależy, na ile szczegółowo poinformują szkołę o powodach nieobecności ucznia. Wychowawcy przekonują, że taka informacja jest istotna z punktu widzenia szkolnego procesu wychowawczego. Ostatecznie jednak, wszystko sprowadza się do jakości współpracy i komunikacji na linii rodzice - szkoła.
Powód nieobecności warto podać, szczególnie gdy usprawiedliwia ją sobie samodzielnie pełnoletni uczeń. Choć uczeń, który ukończył 18 lat, może sam usprawiedliwiać swoje nieobecności, jej powody powinny być wiarygodne, aby nie ryzykować podważenia takiego usprawiedliwienia przez nauczyciela. Nie istnieje wzór usprawiedliwienia nieobecności, są jednak elementy, które takie usprawiedliwienie powinno zawierać:
- imię i nazwisko ucznia,
- datę nieobecności,
- powód nieobecności, który musi być uzasadniony i konkretne - powinien wskazywać na to, dlaczego uczeń nie mógł uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych, np. choroba, wizyta u lekarza, czy uczestnictwo w uroczystości rodzinnej itp.,
- podpis rodzica/pełnoletniego ucznia.
Warto również pamiętać, że zbyt częste usprawiedliwianie nieobecności ucznia w szkole bez odpowiedniego uzasadnienia może być negatywnie odebrane przez szkołę i w konsekwencji może spowodować podjęcie działań wobec ucznia, takich, jak np. poinformowanie organu nadzorującego szkołę.
Jakie powody nieobecności można usprawiedliwić?
Rodzic lub opiekun prawny może usprawiedliwić każdą nieobecność dziecka w szkole – poza oczywistymi sytuacjami, gdy uczeń postanowi wybrać się na wagary.
Oto najczęstsze przyczyny nieobecności w szkole, które są usprawiedliwiane przez rodziców lub opiekunów prawnych ucznia:
- Choroba: jeśli uczeń jest chory, jego nieobecność może być usprawiedliwiona na podstawie zaświadczenia lekarskiego lub oświadczenia rodzica, że dziecko jest chore i nie może uczestniczyć w zajęciach szkolnych.
- Sprawy rodzinne: w przypadku sytuacji rodzinnych, takich jak pogrzeb, ślub, ciężka choroba lub inne sytuacje wymagające pilnego załatwienia, nieobecność ucznia może być usprawiedliwiona na podstawie oświadczenia rodzica.
- Wizyta lekarska: w przypadku wizyty u lekarza, jeśli nie jest możliwe zorganizowanie jej w innym czasie, nieobecność ucznia może być usprawiedliwiona na podstawie oświadczenia rodzica, lub zaświadczenia lekarskiego.
- Udział w zawodach sportowych lub artystycznych: jeśli uczeń bierze udział w zawodach sportowych lub artystycznych, nieobecność może być usprawiedliwiona na podstawie oświadczenia trenera lub organizatora zawodów.
- Inne: w przypadku innych ważnych sytuacji, takich jak awaria transportu publicznego, wypadek drogowy, katastrofa naturalna lub inna sytuacja wymagająca natychmiastowej reakcji, nieobecność ucznia może być usprawiedliwiona na podstawie oświadczenia rodziców, albo dokumentów potwierdzających okoliczności.
Wszystkie usprawiedliwione nieobecności ucznia powinny zostać zgłoszone do nauczycieli lub dyrektora szkoły w możliwie najkrótszym czasie po ich wystąpieniu.
Nietypowe usprawiedliwienia – tego nie próbuj
Pełnoletni uczniowie, którzy mają prawo samodzielnie usprawiedliwiać swoje nieobecności, czasami puszczają wodze fantazji i uzasadniają opuszczenie lekcji w sposób co najmniej niezwykły. O ile powody, jakie podają w usprawiedliwieniach mogą wywołać chwilową wesołość, raczej nie zostaną uznane za wiarygodne.
Zabawne i oryginalne usprawiedliwienia, które uczniowie albo ich rodzice przedstawiali w szkole:
- „Przez cały dzień biegałem za kotem, który złapał ptaka. Chciałem go ocalić i wypuścić na wolność. Niestety, nie udało mi się i musiałem ptakowi wyprawić pogrzeb”.
- „Mój dziadek zgubił się w lesie i musiałem pomóc go znaleźć”.
- „Zostałem porwany przez kosmitów i wróciłem dopiero w nocy”.
- „Zapomniałem, że to był dzień szkolny i udałem się na basen zamiast na lekcje”.
- „Śniło mi się, że lekcje zostały odwołane i myślałem, że to prawda”.
- „Moja córka była zbyt zajęta przygotowywaniem swojego projektu w Minecraft, aby pójść do szkoły”.
- „Mój syn nie mógł pójść do szkoły, ponieważ jego ołówek się złamał i temperował go przez cały dzień”.
- „Moje dziecko nie mogło przyjść do szkoły, ponieważ zawsze jest zbyt zmęczone po treningu sportowym”.
- „Mój syn miał dziś wizytę u dentysty, a dentysta powiedział, że nie powinien iść do szkoły, ponieważ musi odpocząć”.
- „Moja córka miała dziś sesję zdjęciową i potrzebowała dnia wolnego, aby przygotować się na nią”.