Zabierzcie azbest!

Znany był już kilka tysięcy lat temu, ale dopiero w XX wieku ze względu na swoje unikalne właściwości, takie jak giętkość, odporność na ogień, czy wytrzymałość, stał się powszechnie stosowanym surowcem.
Grzywna lub więzienie
Z uwagi na to, że zalicza się do odpadów niebezpiecznych, od 1997 roku obowiązuje w Polsce całkowity zakaz produkcji i sprzedaży azbestu. Czyny te zagrożone są karą grzywny, ograniczeniem lub pozbawieniem wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Ze względu na zagrożenie, wyroby zawierające azbest powinny być usunięte ze wszystkich obiektów w kraju do 31 grudnia 2032 roku.
Niegdyś dzięki niskiej cenie i dobrym właściwościom azbest dodawany był do eternitu. Aktualnie ze względu na działanie rakotwórcze został wycofany, a pokrycia dachowe są sukcesywnie wymieniane.
Wyburzono przedszkole
- Ponad 15 lat temu mój syn uczęszczał do przedszkola, w którym stwierdzono obecność rakotwórczego azbestu - mówi jedna z mieszkanek Bielska. - Pamiętam, że sprawa ta odbiła się głośnym echem wśród rodziców dzieci i wśród wszystkich bielszczan. Dość tego, że budynek ten wkrótce został wyburzony.
Dzisiaj takich budowli krytych eternitem w mieście jest jeszcze wiele, a w powiecie nawet do 70 proc. Co prawda dzisiaj się ich nie wyburza, ale za to wcześniej czy później stare pokrycia dachowe trzeba będzie zastąpić nowymi. Program usuwania wyrobów zawierających azbest zakłada realizację całego przedsięwzięcia na około 30 lat, a wynika to ze skali problemu ogólnokrajowego, zasięgu oraz potrzebnych na ten cel pieniędzy.
Usługa zbyt kosztowna
- Program i przepisy to jedno, a praktyka to drugie - powiedział Aleksander Tiszuk, sołtys wsi Rajsk. - Wśród naszych mieszkańców jest małe zainteresowanie tematem. Dachów eternitowych jest u nas dużo, ale zdjęcie starego pokrycia i zamontowanie nowego jest zbyt kosztowne. - Gdyby ludzie dostali dofinansowanie, chętniej przystąpiliby do wymiany szkodliwej dla zdrowia dachówki.
Niejeden więc właściciel domu, noszący się z zamiarem wymiany dachu starego na nowy, będzie mógł tylko pomarzyć o zwrocie kosztów. Tymczasem azbest zalega dalej nie tylko na dachach. Tony azbestu znajdują się w ścianach bloków z wielkiej płyty.
- W naszych blokach azbest występuje w filarkach międzyokiennych i dachach śmietników - poinformował Cezary Szerszenowicz, wiceprezes Spółdzielni Mieszkaniowej w Bielsku Podlaskim. - Z azbestem radzimy sobie w dwojaki sposób: przez jego demontaż oraz przez zakrycie. Jesteśmy w trakcie realizacji programu termomodernizacji. Aby pozbawić azbestu właściwości chorobotwórczych, oklejamy steropianem elementy budowlane zawierające go. Niektórzy właściciele domów radzą sobie jeszcze inaczej, uciekając się do malowania dachu rozcieńczonymi farbami akrylowymi lub też układania nowego lekkiego pokrycia na płytach eternitowych.
Jak więc widać usuwanie i wymiana wyrobów azbestowych jest zadaniem długotrwałym i kosztownym. Jeśli w tej sprawie nic się nie zmieni na lepsze, problem w postaci odpadu pozostanie prawdopodobnie do rozwiązania kolejnym pokoleniom.