Jednorazowe odszkodowanie ZUS - kto może otrzymać pieniądze? Wnioskujący pobierają średnio 8391 złotych. Nowe stawki w 2024 roku

Jednorazowe odszkodowania za wypadek w czasie pracy lub chorobę zawodową przysługują pracownikom zapisanym do ubezpieczeń społecznych. Najczęściej są to osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, które odprowadzają składki na ubezpieczenia chorobowe, rentowe, emerytalne, a także wypadkowe.

– Jednorazowe odszkodowanie jest najpopularniejszym świadczeniem wypadkowym. Jego wysokość zmienia się, co roku i jest uzależniona od procentowego uszczerbku na zdrowiu, który jest orzekany przez Lekarza Orzecznika lub Komisję Lekarską ZUS – informuje Krystyna Michałek, rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ubiegłym roku oddziały ZUS wypłaciły łącznie 42,6 tys. odszkodowań za wypadek w trakcie pracy lub chorobę zawodową o łącznej wartości 294 mln złotych. W pierwszym półroczu br. średnia wysokość świadczenia wyniosła 8391 złotych.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami długotrwały uszczerbek na zdrowiu stwierdzany jest, gdy czynności organizmu zostały upośledzone na okres co najmniej sześciu miesięcy z możliwością poprawy. Przy uszczerbku stałym lekarze nie przewidują szans na pełny powrót do sprawności.

Po śmierci osoby uprawnionej do odbioru świadczenia prawo przechodzi na uprawnionego członka rodziny, czyli m.in.:

• małżonka,
• rodziców,
• dzieci,
• przyjętych na wychowywanie wnuków lub rodzeństwa albo dzieci utrzymywanych w ramach rodziny zastępczej.

Zgodnie z przepisami o wypadku przy pracy mówimy, gdy miał związek z wykonywanymi obowiązkami zawodowymi, zdarzył się nagle i został spowodowany przyczyną zewnętrzną, a w jego wyniku doszło do urazy lub śmierci pracownika.

Przeczytaj także:Choroba zawodowa - czym jest i jak zgłosić?

Wysokość odszkodowania jednorazowego stanowi 20 proc. średniej pensji za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Oznacza to, że wiosną 2024 roku wartość świadczenia prawdopodobnie wzrośnie.

Od 1 kwietnia br. do 31 marca 2024 r, kwoty odszkodowań jednorazowych wynoszą:

• 1269 zł – za każdy procent długotrwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu,
• 22 212 zł – z tytułu orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji oraz niezdolności do pracy (również w wyniku pogorszenia się stany zdrowia rencisty),
• 114 231 zł – jeśli do jednorazowego odszkodowania uprawnione jest dziecko lub małżonek zmarłego ubezpieczonego/rencisty,
• 57 115 zł – gdy do odszkodowania uprawniony jest członek rodziny zmarłego rencisty/ubezpieczonego inny niż dziecko czy małżonek,
• 114 231 zł – gdy do odszkodowania uprawnieni są jednocześnie małżonek i dziecko lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego/rencisty,
• 22 212 zł – gdy oprócz małżonka lub dzieci do odszkodowania uprawnieni są inni członkowie zmarłego ubezpieczonego/rencisty (każdy otrzyma tę kwotę, niezależnie od odszkodowania przysługującego dzieciom lub małżonkowi),
• 57 115 zł – gdy do odszkodowania uprawnieni są jedynie członkowie rodziny inni niż dzieci lub małżonek zmarłego ubezpieczonego/rencisty (dodatkowo 22 212 zł z tytułu zwiększenia odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówi wypłaty odszkodowania, jeśli wyłączną jego przyczyną było naruszenie przepisów BHP, niedbalstwo pracownika albo praca pod wpływem alkoholu, substancji psychotropowych czy środków odurzających. Powyższe warunki nie obejmują zdarzeń ze skutkiem śmiertelnym.

Osoby, które nie zgadzają się z negatywnym werdyktem komisji ws. przyznania odszkodowania, mogą złożyć odwołanie pisemne lub ustne w oddziale ZUS, który wydał decyzję. Prowadzone następnie postępowanie jest wolne od wszelkich opłat.

ZUS nie wypłaca automatycznie jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy lub chorobę zawodową. Oznacza to, że do urzędu należy dostarczyć niezbędne dokumenty, umożliwiające przyznanie świadczenia.

Do wniosku o wypłatę odszkodowania powinniśmy dołączyć:

• zaświadczenie lekarskie (OL-9),
• protokół powypadkowy albo kartę wypadku,
• dokumentację dotyczącą okoliczności i przyczyn wypadku, sporządzoną przez pracodawcę,
• prawomocny wyrok sądu.

Rodzina zmarłego pracownika ubiegająca się o odszkodowanie powinna także dostarczyć dokumenty potwierdzające datę urodzenia, zgonu, a także stopień pokrewieństwa pracownika. W przypadku choroby zawodowej sprawę przekazujemy najpierw Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu. Pozostałe procedury są podobne do postępowania prowadzonego przy wypadkach w pracy.