Urodziny PRL-u

Dla uczczenia święta 22 Lipca obiecano żołnierzom wyświetlenie szwedzkiego filmu pornograficznego "Baba na żołnierzu" W koszarach okazało się, że film nie był szwedzki, tylko radziecki, nie pornograficzny, lecz panoramiczny, a tytuł nie brzmiał "Baba na żołnierzu", ale "Ballada o żołnierzu". Ze sztandarowym świętem PRL-u było podobnie, jak z tym filmem.

W komunistycznej Polsce przez 45 lat fetowano rocznicę uchwalenia manifestu PKWN w podlubelskim Chełmie. Tyle że w rzeczywistości dokument zaakceptował 20 lipca 1944 roku Józef Stalin ("wsiem izwiestno, czto ziemlia naczinajetsia s Kremla"), a plakat z odezwą wydrukowano w Moskwie. Dwa dni później o powołaniu PKWN poinformowało nadające z Rosji radio Związku Patriotów Polskich. Podpisani pod dokumentem komuniści (Wanda Wasilewska, Edward Osóbka-Morawski i Andrzej Witos, brat Wincentego) stawili się w Chełmie dopiero 27 lipca, gdy krasnoarmiejcy przegnali już Niemców. Ogłoszono, że "Armia Polska obok Armii Czerwonej przekroczyła Bug. Żołnierz polski bije się na ziemi ojczystej". To też nie do końca prawda, bowiem Sowieci weszli na terytorium międzywojennej Polski wiosną 1944 roku. No, ale granice miały się diametralnie zmienić.

Notabene, w lipcu 1944 roku bojcy wyzwalali Białystok jako swoje miasto, które miało być włączone do Białoruskiej SRR. Stalin chciał przehandlować Białostocczyznę i Łomżyńskie za Królewiec, jednak ostatecznie zmienił zdanie, by podnieść w oczach Polaków prestiż formującego się lubelskiego rządu.

Nowa świecka tradycja narodziła się naprawdę 22 lipca 1945 roku. Sejm ustanowił wtedy święto Odrodzenia Polski na pamiątkę przyjęcia manifestu, zakazując jednocześnie obchodzenia 11 listopada. Odtąd 22 lipca, oprócz spędów na warszawskim placu Zwycięstwa (dziś Piłsudskiego), organizowano prestiżowe według władzy przedsięwzięcia. I tak w 1952 roku uchwalono nową konstytucję (Polska stawała się krajem socjalistycznym, a PZPR - przewodnią siłą narodu), dwa lata później w Nowej Hucie popłynęła surówka, w 1955 roku otwarto Pałac Kultury i Nauki (dar Józefa Stalina dla narodu polskiego). Za Gierka tego dnia uruchomiono produkcję fiata 126p (1973), Trasę Łazienkowską (1974), otwarto też Dworzec Centralny (1975). 22 lipca 1983 roku Jaruzelski zafundował narodowi prezent i zniósł stan wojenny. Zaś na maturze młodzież musiał pisać o "wielkich jubileuszach (600-lecie UJ, 600-lecie księgarstwa polskiego, 20-lecie Polski Ludowej) i ich znaczeniu dla rozwoju kulturalnego i umysłowego" albo o "realizacji ideałów Stefana Żeromskiego w osiągnięciach dwudziestu lat PRL" (tematy z 1964 roku).

Z upływem lat społeczeństwo, i tak mentalnie przetrącone komunizmem, coraz mniej dawało się nabierać na propagandowe chwyty. Jak donosił "Robotnik", w jednym z warszawskich liceów polonistka zadała uczniom wypracowanie o osiągnięciach 40-lecia. Większość napisała, że w ciągu swojego krótkiego życia pamięta same kryzysy, a o żadnych osiągnięciach nic nie wie. Posypały się dwóje (jedynek wtedy nie było) i karne referaty o literaturze. Z kolei w pewnej lubelskiej placówce oświatowej odbywał się I etap Olimpiady Wiedzy o Partii. Na pytanie "Którą rocznicę powstania będzie obchodziła PZPR w 1987 roku?" wiele odpowiedzi brzmiało "Ostatnią". Piszący niewiele się pomylili, przewodnia siła