Uważaj na podatek od spadku

Babcia zmarła wiosną 2016 r. W spadku zostawiła mi mieszkanie. W banku zrobiła na moją rzecz tzw. dyspozycję na wypadek śmierci. Nie złożyłem w wymaganym terminie do urzędu skarbowego żadnej informacji o nabyciu praw do spadku, bo myślałem, że jako osoba bliska jestem zwolniony z podatku. Teraz dowiedziałem się, że na zgłoszenie miałem sześć miesięcy. Czy mogę ubiegać się o przywrócenie terminu na złożenie zawiadomienia, żeby skorzystać ze zwolnienia z zapłaty podatku?

- Na złożenie zeznania SD-Z2 i zgłoszenie nabycia spadku jest sześć miesięcy (od powstania obowiązku podatkowego). Jednak dzień powstania obowiązku podatkowego może być różny- zależy od czynności, podlegającej opodatkowaniu. Inny będzie ostateczny termin na złożenie informacji przy nabyciu praw do oszczędności w banku, a inny w przypadku wydania przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub uzyskania notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia.

Jeśli osoba bliska zostawia nam oszczędności w banku, a wcześniej złożyła tam oświadczenie (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci), wówczas - chcąc nie płacić podatku od spadku - należy w ciągu sześciu miesięcy od śmierci bliskiej osoby złożyć w urzędzie skarbowym, na druku SD-Z2, informację o nabyciu praw do oszczędności.

Inaczej jest w przypadku nabycia innych składników majątku spadkowego. Wchodzą one w skład masy spadkowej po zmarłym i są dziedziczone na podstawie testamentu lub na zasadach z Kodeksu cywilnego. Dziedziczenie takich składników majątku jest opodatkowane na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jest możliwość zwolnienia od zapłaty tego podatku, ale pod warunkiem złożenia w ciągu sześciu miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (lub w ciągu sześciu miesięcy od wydania przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia) informacji do urzędu skarbowego na druku SD-Z2.

Trzeba pamiętać, że po upływie sześciu miesięcy od powstania obowiązku podatkowego następuje utrata prawa do zwolnienia i podatek należy zapłacić. Terminu tego nie można przywrócić w drodze wniosku o przywrócenie terminu. Tylko terminowe złożenie zgłoszenia SD-Z2 jest warunkiem skorzystania ze zwolnienia. Po upływie terminu tracimy prawo do zwolnienia od podatku.

W przypadku utraty prawa do skorzystania ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn, należy złożyć zeznanie SD-3 i zapłacić podatek, wynikający z otrzymanej decyzji ustalającej jego wysokość. Stawka podatku wyniesie 3,5 lub 7 proc. - w zależności od kwoty otrzymanej darowizny lub wartości spadku. Jeśli kwota podatku jest wysoka, warto zastanowić się nad skorzystaniem z jednej z ulg w spłacie zobowiązań podatkowych (odroczenie terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej, rozłożenie na raty, umorzenie zaległości podatkowej). Jeśli skarbówka uzna, że istnieje „ważny interes podatnika lub interes publiczny”, może udzielić ulgi w spłacie należności. Jeśli podatek od spadków i darowizn nie zostanie zapłacony i zostanie to ujawnione, np. podczas kontroli podatkowej, podatek zostanie wymierzony według stawki 20 proc.