Jest bardzo źle - najnowszy raport o suszy

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (3064 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą dla następujących upraw: kukurydzy na ziarno i kiszonkę, ziemniaka, buraka cukrowego, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, krzewów i drzew owocowych oraz roślin strączkowych.

W dziesiątym okresie raportowania tj. od 1 lipca do 31 sierpnia 2015 roku, stwierdza zagrożenie wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą są ujemne na całym terytorium Polski. W obecnym okresie sześciodekadowym zagrożenie suszą rolniczą występuje wśród upraw: roślin strączkowych, ziemniaków, krzewów owocowych, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, kukurydzy na kiszonkę, kukurydzy na ziarno, buraków cukrowych, drzew owocowych. 
W rozpatrywanym okresie sześciodekadowym, w porównaniu do ubiegłego okresu, zdecydowanie zwiększył się zasięg suszy rolniczej w całej Polsce.

Dla upraw takich jak: rośliny strączkowe, ziemniak, krzewy owocowe, chmiel, kukurydza na kiszonkę, tytoń, warzywa gruntowe, burak cukrowy, drzewa owocowe zagrożenie suszą wystąpiło w wielu województwach w 100 proc. gmin.

Wartości KBW na terenie Polski względem poprzedniego okresu raportowania uległy znacznemu obniżeniu. Średnio dla kraju wartości te względem poprzedniego okresu były niższe o 22 mm. Największe obniżenie wartości KBW odnotowano w Wielkopolsce, o ponad 40 mm, a najmniejsze o kilka milimetrów we wschodnich rejonach kraju. 
Obecnie w dalszym ciągu największe zagrożenie suszą w Polsce występuje dla roślin strączkowych. Susza dla tej uprawy występuje na glebach wszystkich kategorii.
Susza dla tych upraw występuje we wszystkich województwach kraju, w 3037 gminach (w 99,1 proc. gmin) na 75,1 proc. gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie w kraju wzrosło o 79 gmin oraz o 22,7 punktów procentowych dotyczących powierzchni gruntów ornych. W 8 województwach suszę odnotowano w 100 proc. gmin tj. w woj.: dolnośląskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, mazowieckim, opolskim, podlaskim oraz wielkopolskim. Niewiele mniejsze zagrożenie suszą wystąpiło w woj. kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim w 99,4 proc. gmin. W pozostałych województwach również odnotowano bardzo duże zagrożenie suszą w wielu gminach (ponad 95 proc.).

W przypadku roślin strączkowych w woj. podlaskim zagrożenie suszą występuje na terenie wszystkich gmin, dotyczy 83,3 proc. powierzchni upraw.

Zagrożenie suszą rolniczą dla ziemniaków występuje na glebach I, II, III oraz IV kategorii. Susza dla tej uprawy występuje w 16 województwach, w 3019 gminach (w 98,5 proc. gmin kraju) na 79,0 gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie wzrosło w kraju o 322 gmin (o 11,9 proc.) oraz o 25,7 punktów procentowych powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie, które odnotowano w 100 proc. gmin z suszą, występuje w województwach: dolnośląskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, mazowieckim, opolskim, podlaskim, świętokrzyskim oraz wielkopolskim. W woj. podkarpackim i kujawsko-pomorskim, odnotowano również bardzo duże zagrożenie suszą, odpowiednio 99,5 i 99,4 proc. gmin.

Zagrożenie suszą w przypadku ziemniaków w woj. podlaskim  występuje na terenie wszystkich gmin, dotyczy 87,8 proc. powierzchni upraw.

Zagrożenie suszą rolniczą dla krzewów owocowych występuje na glebach I, II, III oraz IV kategorii. Susza dla tej uprawy występuje w 16 województwach, w 3019 gminach (w 98,5 proc. gmin kraju) na 79 proc. gruntów ornych.

Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie wzrosło w kraju o 322 gmin (o 11,9 proc.) oraz o 25,7 punktów procentowych powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie, które odnotowano w 100 proc. gmin z suszą, występuje w województwach: dolnośląskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, mazowieckim, opolskim, podlaskim, świętokrzyskim oraz wielkopolskim. W woj. podkarpackim i kujawsko-pomorskim, odnotowano również bardzo duże zagrożenie suszą, odpowiednio 99,5 i 99,4 proc. gmin. 

W woj. podlaskim suszą rolniczą zagrożonych jest 87,8 proc. powierzchni upraw krzewów owocowych. Zagrożenie  suszą dotyczy wszystkich gmin. 

Zagrożenie suszą rolniczą dla kukurydzy na kiszonkę występuje na glebach II i III kategorii. Susza dla tej uprawy występuje w 16 województwach, w 2323 gminach (w 75,8 proc. gmin kraju) na 22.5 proc. gruntów ornych. Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie suszą dla tej uprawy wzrosło w kraju aż o 1236 gmin (o 46,8 proc.) oraz o 14,2 punktów procentowych powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie występuje w województwie łódzkim, w którym odnotowano 100 proc. gmin z zagrożeniem suszą dla tej uprawy. Bardzo duże zagrożenie występuje w woj: opolskim, wielkopolskim, lubelskim oraz świętokrzyskim (w ponad 96proc. gmin).

W woj. podlaskim dotyczy to 122 gmin, suszą rolniczą zagrożonych jest 19,1 proc. powierzchni upraw kukurydzy. 

Zagrożenie suszą rolniczą dla warzyw gruntowych występuje na glebach I i II kategorii. Susza dla tej uprawy występuje w 16 województwach, w 2278 gminach (w 74,3 proc. gmin kraju) na 29,5 proc. gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie suszą dla tej uprawy wzrosło w kraju aż o 1188 gmin (o 47,8 proc.) oraz o 16,9 punkty procentowe powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie występuje w województwie łódzkim i opolskim, w którym odnotowano 100 proc. gmin z zagrożeniem suszą dla tej uprawy. Bardzo duże zagrożenie występuje w woj: wielkopolskim, lubelskim oraz świętokrzyskim (w ponad 96 proc. gmin). 

W woj. podlaskim suszą rolniczą zagrożonych jest 35,1 proc. powierzchni warzyw. Zagrożenie występuje na terenie 123 gmin. 

Zagrożenie suszą rolniczą dla drzew owocowych występuje na glebach I i II kategorii. Susza dla tej uprawy występujew 13 województwach, w 1828 gminach (w 59,7 proc. gmin kraju) na 17,5 proc.  gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie suszą dla tej uprawy wzrosło w kraju aż o 1177 gmin (o 280,8 proc.) oraz o 11,5 punkty procentowe powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie występuje w województwie łódzkim, w którym odnotowano 100proc. gmin z zagrożeniem suszą dla tej uprawy. Bardzo duże zagrożenie występuje w woj: lubelskim, świętokrzyskim oraz opolskim (w ponad 95proc. gmin). 

Zagrożenie suszą rolniczą dla drzew owocowych występuje w woj. podlaskim na terenie 92 gmin (obejmuje 18,4 proc. powierzchni upraw).

Potencjalna powierzchnia zagrożenia suszą rolniczą:

• ziemniaki  - 79 proc. powierzchni
• krzewy owocowe - 79 proc.
• rośliny strączkowe - 75,1 proc.
• chmiel - 37,1 proc.
• tytoń - 36,3 proc.
• warzywa gruntowe - 29,5 proc. 
• kukurydza na kiszonkę - 22,5 proc.
• drzewa owocowe - 17,5 proc.
• buraki cukrowe - 16,5 proc.
• zboża jare - 10,7 proc.
• kukurydza na ziarno - 5,5 proc.
• truskawki - 5,2 proc.
• zboża ozime - 4,2 proc.
• rzepak i rzepik - 0,8 proc.
  Źródło: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, opr. (koci)