Orla stanowiła niegdyś ośrodek dóbr słynnego rodu Radziwiłłów. Na ich ślady przypadkiem natrafili robotnicy, przy budowie gazociągu. Prace zostały wstrzymane, bo konserwator zabytków zdecydował o konieczności przeprowadzenia prac archeologicznych. Trwają właśnie wykopy.
- Zaczęliśmy prace od piątku 8 kwietnia. Przez te kilka dni udało się sporo zrobić. Prace mają charakter ratowniczy. Fundamenty, które zostały odkryte zostały naruszone w trakcie budowy gazociągu. Mówiąc kolokwialnie, mur został przeryty przez koparkę. Naszym zadaniem jest wykonanie dokumentacji. Staramy się również zrobić wykopy wokół muru - mówi Dariusz Krasnodębski, archeolog z PAN. - Dziś wiemy, że fundament jest potężny. Ma ponad metr głębokości. Zbudowany jest z kamieni i cegieł, spojony wapienną zaprawą. Prawdopodobnie jest to narożnik jakiegoś budynku, fragment ściany północnej i ściany wschodniej. To wynika z analizy opisu inwentarza, sporządzonego w pierwszej połowie XVII wieku, który opisywał dokładnie jakie budynki się tam znajdowały. Możemy przypuszczać, że jest to fragment głównej kamienicy z założenia dworskiego - tłumaczy archeolog koordynujący prace interwencyjne w Orli.
Zgodnie z inwentarzem w kamienicy znajdował się piec z kolorowymi kaflami. Stał w najbardziej reprezentacyjnej izbie rezydencji. Archeologom udało się znaleźć fragmenty pięknych kafli z ornamentami, zdobionych glazurą. W ziemi były również kawałki cegieł, potłuczonych garnków, kości zwierząt i ceramiki. Znalezione artefakty po zakończeniu badań trafią do muzeum w Białymstoku.
- Chcemy pójść za ciosem i dalej badać teren. Przy okazji prac interwencyjnych warto przeprowadzić większe badania nieinwazyjne. Wykorzystane zostałyby nowoczesne metody bez rozkopywania na obszarze ok. 2-3 ha. To umożliwiłoby dokładnie określić, gdzie znajdowały się pozostałe zabudowania dworskie takie jak łaźnia, cerkiew i zbór kalwiński. I jak układa się fundament, który został odkryty. Dziś wiemy, że wchodzi pod współczesne domy - mówi Krasnodębski.
Prace trwają na granicy działki drogowej z prywatną. Tuż przy domu jednorodzinnym. Właścicielka pobliskiego gospodarstwa do sprawy podchodzi jednak z dużą życzliwością i jest otwarta na współpracę z archeologami. Część badań nieinwazyjnych będzie trzeba przeprowadzić na jej posesji.
Odnalezienie fundamentów można przekuć w coś dobrego dla mieszkańców Orli. Miejscowość jest ważnym punktem na turystycznej mapie Podlasia. Niestety często pomijanym, bo na trasie nie znajdziemy choćby oznaczeń, że znajdują się tam zabytki. Podczas gdy Orla jest jednym z najbardziej barwnych historycznie miejsc w województwie podlaskim. Mieści się tam m. in. synagoga i cerkiew.
Odkrycie fundamentów rezydencji Radziwiłłów może przyczynić się np. do powstania tablicy upamiętniającej lub odsłonięcia fragmentu zabudowy. I stworzenia nowej atrakcji turystycznej.
Prace interwencyjne archeologów będą trwać do niedzieli 18 kwietnia. Wkrótce będą kontynuowane prace przy budowie gazociągu, który ma zasilać Orlę i okolice.
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
