Odkrywają forteczne skarby

Jeden z przedmiotów "wyłowiony" ze studni: bagnet zastępczy, z uchwytem do mocowania na broni. Pochodzi z okresu II wojny światowej.

Wśród nich były senator Ludwik Zalewski oraz związany od ponad dekady z Jednostką Strzelecką 1012 Adam Perkowski. Cel mają jeden: odkryć militarne skarby, które znajdują się na dnie tzw. carskich studni. Do tej pory wydobyli m.in. unikatowy zastępczy bagnet, a także zapalnik z nastawą czasową od pocisku przeciwlotniczego z okresu II wojny światowej. Liczą jednak na więcej. Po zakończeniu akcji wszystkie znaleziska zasilą kolekcję fortecznego muzeum.

Kawał historii pod ziemią

- Studnie te pochodzą z lat 1902-1909 - precyzuje Ludwik Zalewski. - Mają około sześciu metrów głębokości oraz ponad metr średnicy.

Kilka metrów pod ziemią temperatura nie przekracza 15 stopni Celsjusza, zaś temperatura wody bliska jest zeru. W takich warunkach, przy świeczkach i przy użyciu pompy, woda wypompowywana jest na zewnątrz. Niestety, przez noc woda zbiera się znów i całą operację trzeba powtarzać.

Carskie studnie kryją w sobie wiele tajemnic. Jedna ze studni wyłożona jest czarnymi i białymi płytkami ceramicznymi. Najprawdopodobniej była to studnia ekskluzywna. Możliwe, że służyła do mycia naczyń, tak sugeruje bynajmniej jej wykończenie oraz czystość wody. Owe studnie w czasie działań wojennych miały także inne zastosowanie. Żołnierze często wykorzystywali je jako... wychodek.

Po zakończeniu działań wojennych topione zaś w nich były militarne skarby, które teraz czekają na wyłowienie.

Niebezpieczne tajemnice

Co kryje się na dnie studni, poszukiwacze nie wiedzą. Wody ciągle przybywa i wciąż niemożliwe jest zobaczenie i zbadanie dna.

- Jest to praca żmudna, ale bardzo wciągająca - przyznaje Adam Perkowski.
Sprzęt z Fortu III musi być co wieczór zwijany, a następnie z rana ponowie rozstawiany. Wszystko za sprawą wandali, bowiem forteczne podziemia, mimo że ich prawnym zarządcą są władze gminy Piątnica, są niezabezpieczone. O ich dzierżawę stara się właśnie Zalewski. Póki co, wszystko trzeba zwijać, by pompy i sprzęt nie padły łupem złodziei.

Wchodzenie do podziemi fortów wymaga nie tylko wiedzy, ale i zdrowego rozsądku. Niektórym tego brakuje. Dochodziło już do wielu groźnych wypadków z udziałem poszukiwaczy amatorów. Co roku legalnie z przewodnikiem fortecznym szlakiem podąża kilka tysięcy osób.

Zapalnik z nastawą czasową od pocisku przeciwlotniczego z okresu II wojny światowej. Zachowała się na nim podziałka czasowa.

Skąd się tu wzięły setki tabliczek znamionowych z fabryki taczek z 1980 roku? Oprócz nazwy firmy je produkującej widnieje na nich cena - 955 zł.

Jedne z licznych łusek od karabinów wielkokalibrowych z okresu II wojny światowej. U góry: kaliber 12,7 mm, na dole: 14,5 mm.